اخوت و برادری

از امتیازات اسلام آن است که اصلاحات را از ریشه شروع می کند.مثلا می فرماید: « إِنَّ الِعزَّة لِلّه جَمیعاً» تمام عزت برای خداست، چرا به خاطر کسب عزت به سراغ این و آن می روید؟ یا می فرماید :«إنَّ القوّة لِلّه جَمیعاً»تمام قدرت ها از اوست، چرا هر ساعتی دور یک نفر می چرخید؟! در این آیه نیز می فرماید:«همه ی مؤمنین با یکدیگر برادرند» بعد می فرماید:«اکنون که همه برادر هستید، قهر و جدال چرا؟ همه با هم دوست باشید»

بنابراین برای اصلاح رفتار فرد و جامعه باید مبنای فکری و اعتقادی آنان را اصلاح کرد.

طرح اخوّت و برادری و بکارگیری این واژه ، از ابتکارات اسلام است.

در صدر اسلام پیامبر(ص) به همراه هفتصد و چهل نفر در منطقه ی «نخلیه» حضور داشتند که جبرئیل نازل شد و فرمود:خداوند میان فرشتگان عقد برادری بسته است، حضرت نیز میان اصحابش عقد اخوّت بست و هرکس با کسی برادر شد.

ابوبکر با عمر، عثمان با عبدالرحمن، سلمان با ابوذر، طلحه با زبیر، مصعب با ابوایّوب انصاری، حمزه با زیدبن حارثه، ابودرداء با بلال ، جعفر طیّار با معاذبن جبل، مقداد با عمّار ، عایشه با حفصه،امّ سلمه با صفیّه و شخص پیامبر با علی(ع) عقد اخوت بستند.

در جنگ اُحد ، پیامبر دستور داد دو نفر از شهدا، به نام های عبدالله بن عمر و عمربن جموح را که میانشان برادری برقرار شده بود ، در یک قبر دفن کنند.

برادری نسبی، روزی گسسته خواهد شد،«فلا اَنساب بینهم» ولی برادری دینی حتی در قیامت پایدار است«اِخواناً علی سُرُرٍ متقابلین»

رابطه ی اخوّت ، اختصاص به مردان ندارد، بلکه این تعبیر در مورد زنان نیز بکار رفته است. «و ان کانوا اِخوَة رجالاً و نساءً»

دوستی و برادری باید تنها برای خدا باشد. اگر کسی با دیگری بخاطر دنیا دوست شود به آنچه انتظار دارد نمی رسد و در قیامت نیز دشمن یکدیگر می شوند. قرآن می فرماید : در قیامت ، دوستان با هم دشمن می گردند جز متّقین.«الاخلاءُ یَومئذ بَعضهم لِبعض عَدوٌّ الّا المتّقین»

آنچه مهم تر از گرفتن برادر است، حفظ برادری است. در روایات از کسانی که برادران دینی خود را رها می کنند به شدّت انتقاد شده و سفارش شده است که اگر برادران از تو فاصله گرفتند ، تو با آنان رفت و آمد داشته باش.«صِل مَن قَطعک»

امام صادق(ع) فرمود: مؤمن برادر مؤمن است، مانند یک جسد که اگر بخشی از آن بیمار گردد ، همه ی بدن ناراحت است. سعدی این حدیث را به شعر درآورده است:

بنی آدم اعضای یک پیکرند                                  که در آفرینش ز یک گوهرند

چو عضوی به درد آورد روزگار                            دگرعضوها را نماند قرار

تو کز محنت دیگران بی غمی                      نشاید که نامت نهند آدمی

حقوق برادری

رسول خدا(صلّی الله علیه وآله)  فرمود: مسلمان بر برادر مسلمانش سی حق دارد که هریک باید آن حقوق را ادا کنند ، از جمله:

1.عفو و مهربانی به او

2.پنهان کردن اسرار او

3.جبران اشتباهات او

4.قبول عذر او

5. دفاع در برابر بدخواهان او

6. خیرخواهی نسبت به او

7. عمل به وعده هایی که به او داده

8. عیادت به هنگام بیماری او

9. تشییع جنازه او

10.پذیرفتن دعوت و هدیه ی او

11. جزا دادن به هدایای او

12. تشکر از خدمات او

13. کوشش در یاری رسانی به او

14. حفظ ناموس او

15. برآوردن حاجت او

16. واسطه گری برای حل مشکلاتش

17. سلامش را پاسخ دهد

18. به سخن و گفته ی او احترام گذارد.

19. هدیه ی او را خوب تهیه کند.

20. سوگندش را بپذیرد.

21. دوست او را دوست بدارد.

22. او را در حوادث تنها نگذارد.

23. هر چه را برای خود می خواهد برای او نیز بخواهد

....

پیامبر اکرم (ص) بعد از تلاوت آیه «انّما المؤمنون اِخوَة» فرمودند: خون مسلمانان با هم برابر است و اگر یکی از آنان به کسی پناه یا ام